Synbiotics trong nuôi tôm

Khái niệm

Synbiotics là sự kết hợp của probiotics và prebiotics nhằm cải thiện hệ vi sinh vật có lợi trong đường ruột của động vật. Các sản phẩm synbiotics cũng được xem là một dạng thực phẩm chức năng, có tác dụng làm gia tăng hiệu quả hoạt động của hệ vi sinh vật đường ruột, giúp động vật tiêu hóa và hấp thụ thức ăn dễ dàng hơn.

Để nâng cao khả năng tồn tại, không chỉ do bản chất của sản phẩm mà còn trong đường ruột, vi khuẩn có lợi phải gắn kết nhiều hơn và tốc độ phát triển mạnh hơn nhằm hạn chế tối thiểu sự phát triển của vi khuẩn gây hại. Nếu không có nguồn prebiotics cần thiết để nuôi sống cho những probiotics này, khả năng chịu đựng ôxy hóa, pH thấp và nhiệt độ của chúng rất kém. Thêm vào đó, những probiotics này sẽ khó cạnh tranh vị trí với những vi khuẩn gây hại khác nếu nguồn thức ăn là prebiotics không đảm bảo. Vì vậy, việc kết hợp probiotics và prebiotics khi sử dụng là lựa chọn tốt hơn. Việc bổ sung synbiotics sẽ giúp cơ thể hình thành một hệ thống vi khuẩn tốt hùng hậu, khỏe mạnh và hoạt động hiệu quả. Các sản phẩm phổ biến: bifidobacteria và fructo-oligosaccharides, lactobacillus GG và inulin.

Synbiotics hoạt động theo 2 cách:

– Cải thiện sự sống sót và tồn tại của men vi sinh, cũng như cấy ghép các chất bổ sung vi sinh vật sống trong đường tiêu hóa.

– Kích thích có chọn lọc sự phát triển và kích hoạt sự trao đổi chất của một số lượng nhất định vi khuẩn giúp tăng cường sức khỏe và do đó mang lại những lợi ích sức khỏe cụ thể cho vật nuôi.

Các loại synbiotics

Những nghiên cứu gần đây của các nhà khoa học cho rằng, synbiotics không chỉ đơn giản là sự kết hợp của probiotics và prebiotics. Dựa trên luận điểm này, 2 loại synbiotics đã xuất hiện:

Synbiotic bổ sung: Probiotics và prebiotics hoạt động độc lập để đạt được những lợi ích cho sức khỏe. Gần như tất cả các sản phẩm chứa synbiotics bán trên thị trường đều ở dạng bổ sung.

Synbiotics hiệp đồng: Probiotics và prebiotics hoạt động như một nhóm để mang lại lợi ích cho sức khỏe. Ví dụ về cộng sinh hiệp đồng là sự kết hợp của vi khuẩn có lợi Lactobacillus và thức ăn ưa thích của loài này – lactose, góp phần hỗ trợ sự phát triển có chọn lọc của vi khuẩn này, thay vì thúc đẩy tất cả các lợi khuẩn của hệ vi sinh vật đường ruột. Tất cả vi khuẩn probiotics và prebiotics đều hoạt động cùng nhau (không độc lập) để mang lại lợi ích sức khỏe.

Tác động lên tôm nuôi

Những đổi mới trong nuôi tôm hiện đại tiếp tục được thúc đẩy. Khi chế phẩm sinh học trở thành xu hướng chủ đạo, một cách tiếp cận toàn diện mới đã xuất hiện, kết hợp chế phẩm sinh học với kỹ thuật truyền thống của prebiotics. Nó được gọi là synbiotics.

Trong khi probiotics là các sinh vật sống có lợi cho hệ vi sinh vật đường ruột của tôm cũng như nước, thì prebiotics là các chất phụ gia thức ăn không tiêu hóa được, mang lại tác dụng có lợi bằng cách kích thích sự phát triển và hoạt động của vi khuẩn có lợi trong ruột tôm. Prebiotics đã được người nuôi tôm áp dụng từ lâu. Giờ đây, những người ủng hộ synbiotics tuyên bố cách tiếp cận của họ là một kỹ thuật chi phí thấp với năng suất và hiệu quả cao hơn.

Việc áp dụng synbiotics trong các trang trại khá đơn giản. Prebiotics thường ở dạng cám gạo và probiotics được lên men trong nước ngọt vô trùng, cùng với các enzyme và chất đệm. Sau khi lên men xong, chất này có thể được đưa trực tiếp vào ao hoặc trộn với thức ăn. Việc áp dụng synbiotics đã được chứng minh rằng có thể kích thích tăng trưởng, giảm FCR và giảm dao động pH.

Với FCR thấp hơn, các hệ thống synbiotics có thể dễ dàng quản lý hơn vì lượng hữu cơ từ thức ăn thừa thấp và tỷ lệ thay nước cao ít cần thiết hơn, do đó giảm ô nhiễm nước. Sự đơn giản và hiệu suất tổng thể làm cho synbiotics trở thành một phương pháp tiếp cận thú vị cần được phát triển hơn nữa, để đảm bảo NTTS bền vững hơn.

Nghiên cứu gần đây cho thấy 1 sự kết hợp của synbiotics không chỉ có tác động kích thích sự tăng trưởng của tôm mà còn giúp cải thiện đường ruột của tôm theo hướng có lợi giúp tôm có khả năng chống lại các vi khuẩn hại một cách hiệu quả.

Khả năng tiêu hóa chất béo: Lin và các cộng sự (2004) đã cho TTCT ăn thức ăn có bổ sung Bacillus sp với các mức lần lượt là 5, 10, 30, 50 g/kg thức ăn. Kết quả cho thấy, tỷ lệ tiêu hóa chất béo đạt mức cao nhất, nhưng sẽ không cao thêm nữa khi bổ sung 10 g/kg Bacillus sp. Nhóm vi khuẩn này cũng đã được chứng minh là có tác dụng tăng cường hoạt động của enzyme lipase trên TTCT (Wang, 2007). Khi cho tôm hùm đất ăn thức ăn có bổ sung MOS (2,25 g/kg thức ăn và FOS (1,5 g/kg thức ăn) sẽ giúp enzyme lipase hoạt động nhiều hơn và hiệu quả càng cao khi kết hợp cả hai.

Khả năng tiêu hóa đạm: Theo Zokaeifar và ctv, 2012, khi cho tôm ăn thức ăn có trộn B.subtilis với mật độ 105 và 108 CFU/g trong vòng 8 tuần, sẽ cải thiện đáng kể hoạt động của enzyme protease.

Khả năng tiêu hóa chất xơ: Khi cho ấu trùng tôm ăn thức ăn có bổ sung B.coagulans (105, 5×105, 106 CFU/ml) sẽ tăng cường hoạt động enzyme amylase (Zhou và ctv, 2009). Hoạt động của enzyme amylase cũng tăng mạnh ở đường ruột TTCT, khi được cho ăn vi khuẩn quang hợp kết hợp với Bacillus spp.