Sóc Trăng: Nuôi tôm "sạch" đem lại hiệu quả cao và bền vững

Đây được xem là giải pháp hữu hiệu để phát triển bền vững nghề nuôi tôm trên địa bàn.

* Hiệu quả từ mô hình tôm sạch

Năm nay là năm thứ hai gia đình anh Lâm Minh Lớn, xã viên Hợp tác xã (HTX) Nông Ngư 14/10 Hòa Nhờ A (xã Hòa Tú 2, huyện Mỹ Xuyên, Sóc Trăng) nuôi tôm sú theo tiêu chuẩn VietGAP. Vượt qua những khó khăn ban đầu về kỹ thuật và quy trình nuôi, vụ tôm mới thu hoạch vừa qua, gia đình anh Lớn đã thu lợi nhuận đạt trên 400 triệu đồng từ 2,2 ha mặt nước thả nuôi tôm nước lợ.

Theo anh Lâm Minh Lớn, khi nuôi tôm theo tiêu chuẩn VietGAP, lúc xuống giống, cải tạo đất, lượng thức ăn... luôn phải đúng quy trình, ghi chép đầy đủ. Việc này chưa quen với người nuôi tôm vì họ chỉ biết làm chứ đụng tới ghi chép, thủ tục là ngại. Thế nhưng, làm thường xuyên thì sẽ quen và thấy dễ, anh Lớn chia sẻ.

Ông Ngô Công Luận, Giám đốc HTX Nông ngư 14/10 Hòa Nhờ A phân tích, nuôi tôm theo VietGap cho thấy nhiều lợi thế. Đầu tiên là vệ sinh an toàn thực phẩm để người tiêu dùng được sử dụng thức ăn có lợi cho sức khỏe. Cùng đó là bảo vệ môi trường sẽ giúp hoạt động nuôi tôm được bền vững, lâu dài; hạn chế và kiểm soát được dịch bệnh. Đặc biệt, sản phẩm bán được giá cao hơn.

HTX Nông ngư 14/10 Hòa Nhờ A là một trong những HTX đầu tiên của tỉnh Sóc Trăng được chứng nhận đạt chuẩn VietGAP về nuôi tôm sú và tôm thẻ nước lợ. Hiện HTX có 20 xã viên với hơn 26,6 ha thả nuôi, mỗi năm đạt lợi nhuận hơn 4 tỷ đồng.

Tương tự, HTX Thành Đạt chuyên về nuôi tôm nước lợ ở xã Hòa Tú 1, huyện Mỹ Xuyên cũng đang làm ăn phát đạt từ mô hình hợp tác nuôi tôm có hiệu quả dưới sự hỗ trợ của ngành chuyên môn thông qua các dự án.

Ông Nguyễn Hoàng Anh - Giám đốc HTX Thành Đạt cho biết, vụ nuôi năm 2016, HTX đạt sản lượng 23 tấn cùng mức lợi nhuận 1 tỷ đồng. Sang vụ nuôi năm 2017, HTX thu hoạch tổng cộng 130 tấn thương phẩm với tổng giá trị lên tới 14,6 tỷ đồng cùng mức lợi nhuận 6,75 tỷ đồng. Chỉ riêng thành viên Dương Văn Thanh đã có lợi nhuận 1 tỷ đồng - bằng tổng lợi nhuận của HTX năm 2016; người có lãi thấp nhất cũng được 30 triệu đồng.

Để có thành công với mức lợi nhuận "đột phá" như vậy là nhờ việc hợp nhất 5 tổ hợp tác nuôi tôm vào HTX và sự tác động, hỗ trợ từ dự án “Chuỗi giá trị tôm công bằng bền vững tại Việt Nam” (SUSV) của Oxfam Việt Nam và Icafis (Trung tâm Hợp tác quốc tế nuôi trồng và khai thác thủy sản bền vững – ICAFIS là đơn vị trực thuộc Hội Nghề Cá Việt Nam). Vụ nuôi năm 2018, HTX đặt mục tiêu sản lượng tôm nuôi tăng gấp đôi so với năm 2017, khoảng 270 tấn - ông Hoàng Anh cho hay.

* Nhân rộng mô hình theo hướng bền vững

Xác định tôm nước lợ là thủy sản chủ lực, với trên 40.000 ha diện tích, tỉnh Sóc Trăng đã thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp như quản lý vùng nuôi, hỗ trợ vốn sản xuất, chuyển giao khoa học kỹ thuật, xây dựng mô hình liên kết chuỗi và xây dựng cơ sở hạ tầng như điện, thủy lợi, giống nuôi, nhân rộng mô hình chuẩn VietGAP.

Chi cục phó Chi cục Thủy sản tỉnh Sóc Trăng Quách Thị Thanh Bình cho biết, hàng năm tỉnh hỗ trợ khoảng 400 triệu đồng để xây dựng công tác tuyên truyền và xây dựng mô hình đạt tiêu chuẩn VietGAP. Tính đến cuối năm 2017, Sóc Trăng đã có 1 công ty, 3 HTX và 1 Tổ hợp tác đạt chứng nhận VietGAP trong nuôi tôm nước lợ.

Cuối năm 2017, Sóc Trăng đã đón đoàn chuyên gia Nhật Bản trao đổi về mô hình nuôi tôm bằng công nghệ mới. Theo đó, người nuôi tôm chỉ cần dùng chất vi sinh dạng nước cho vào ao nuôi mà không cần cho tôm ăn thức ăn, không sử dụng quạt oxy như cách nuôi thông thường. Với 1 ha chỉ cần khoảng 100 lít nước vi sinh, nước trong ao có thể dùng nuôi liên tục 4 đợt/năm.

Mô hình này đã được Trường Đại học Tokyo nghiên cứu và đưa vào thử nghiệm từ nhiều năm nay, cho kết quả khả quan. Cứ 1 ha ao nuôi thu về 70.000 USD, lợi nhuận 45.000 USD, cao gấp 3 lần so với nuôi tôm thông thường… Cùng với những mô hình nuôi tôm theo tiêu chuẩn VietGAP, nhiều mô hình nuôi tôm an toàn khác được tỉnh quan tâm, nghiên cứu áp dụng và nhân rộng khi đạt hiệu quả tốt như: dự án “Lúa thơm - tôm sạch” ở vùng tôm lúa Sóc Trăng, mô hình nuôi tôm sinh thái bền vững...

Việc nhân rộng mô hình nuôi tôm nước lợ theo tiêu chuẩn VietGAP, tôm sạch, tôm an toàn vệ sinh thực phẩm đang đòi hỏi nỗ lực rất lớn của chính quyền địa phương, doanh nghiệp và nông dân trong việc xây dựng chuỗi sản xuất. Đây là yêu cầu cấp thiết để Sóc Trăng nâng cao chất lượng, giá trị thương hiệu tôm trong và ngoài nước trước những thách thức của thị trường xuất khẩu khó tính và nhất là việc EU áp dụng “thẻ vàng” cho sản phẩm thủy sản xuất khẩu của Việt Nam.