Mấy
năm
nay,
dịch
bệnh
trên
tôm
nước
lợ
xảy
ra
thường
xuyên
và
diễn
biến
phức
tạp.
Với
sự
chỉ
đạo
quyết
liệt
của
Bộ
NN&PTNT
và
Tổng
cục
Thủy
sản,
công
tác
phòng
chống
dịch
bệnh
đã
có
nhiều
kết
quả
đáng
kể.
Dịch
bệnh
gây
thiệt
hại
nặng
Bệnh
đốm
trắng
xuất
hiện
ở
hầu
hết
các
tháng
trong
năm
nhưng
nhiều
nhất
vào
các
tháng
từ
4
đến
9.
Bệnh
xuất
hiện
ở
hầu
hết
các
vùng
nuôi
tôm
và
chủ
yếu
ở
tôm
nuôi
thâm
canh,
bán
thâm
canh.
Bệnh
này
xảy
ra
trên
cả
tôm
sú
và
tôm
thẻ
chân
trắng
ở
mọi
kích
cỡ
và
mọi
giai
đoạn
nuôi;
trong
đó,
tôm
sú
thường
có
nguy
cơ
mắc
bệnh
cao
hơn.
Với
bệnh
hoại
tử
gan
tụy
cấp
thì
được
ghi
nhận
trên
cả
tôm
sú
và
TTCT,
xuất
hiện
lần
đầu
tại
Sóc
Trăng
từ
tháng
5/2011.
Bệnh
hoại
tử
gan
tụy
cấp
thường
xuất
hiện
ở
giai
đoạn
15
-
45
ngày
sau
khi
thả
nuôi,
bệnh
xuất
hiện
trên
cả
hai
đối
tượng
là
TTCT
và
tôm
sú
với
nguy
cơ
mắc
bệnh
đều
cao
như
nhau.
Trước
tình
hình
dịch
bệnh
trên
tôm
nước
lợ
xảy
ra
trên
diện
rộng,
kéo
dài
và
diễn
biến
phức
tạp,
lãnh
đạo
Bộ
đã
lập
Ban
chỉ
đạo
phòng
chống
dịch
bệnh
trên
tôm
nước
lợ
với
nhiệm
vụ
chỉ
đạo
thực
hiện
phòng
chống
dịch
bệnh
trên
tôm
nước
lợ
trong
cả
nước;
Ban
phối
hợp
với
các
đơn
vị,
tổ
chức
nghiên
cứu
nhằm
nhanh
chóng
xác
định
nguyên
nhân
dịch
bệnh.
Xây
dựng
và
hướng
dẫn
các
địa
phương
triển
khai
thực
hiện
giải
pháp
khắc
phục
dịch
bệnh,
sớm
ổn
định
sản
xuất.

Dịch
bệnh
tôm
nước
lợ
đang
xảy
ra
ở
nhiều
tỉnh
ĐBSCL
-
Ảnh:
Thanh
Ngân
Từng
bước
kiểm
soát
Về
nguyên
nhân
gây
bệnh
trên
tôm
mà
cụ
thể
là
hai
bệnh
trên,
với
bệnh
đốm
trắng,
tác
nhân,
nguyên
nhân
gây
bệnh
đốm
trắng
và
các
con
đường
lây
nhiễm
của
tác
nhân
gây
bệnh
đốm
trắng
đã
được
xác
định
rõ
từ
những
năm
2000.
Đó
là
bệnh
đốm
trắng
do
virus
đốm
trắng
(WSSV)
gây
ra.
Bệnh
có
khả
năng
lây
truyền
theo
cả
trục
dọc
(từ
bố
mẹ
sang
ấu
trùng)
và
trục
ngang
(giữa
các
cá
thể
tôm
bị
bệnh
hoặc
mang
mầm
bệnh),
thậm
chí
nguồn
tôm
đông
lạnh
mang
mầm
bệnh
WSSV
cũng
là
mối
nguy
truyền
bệnh.
Bệnh
lây
lan
qua
nguồn
nước,
qua
dụng
cụ
đánh
bắt,
vận
chuyển
và
qua
tiếp
xúc
vật
mang
mầm
bệnh.
Giáp
xác
được
xác
định
là
một
trong
những
mối
nguy
mang
mầm
bệnh
đốm
trắng
tiềm
ẩn.
Đây
là
một
trong
những
bệnh
virus
nguy
hiểm
đối
với
nghề
nuôi
tôm
công
nghiệp,
không
chỉ
có
ở
Việt
Nam;
do
đó
nhiều
nghiên
cứu
đã
tập
trung
và
phát
triển
phương
pháp
chẩn
đoán
bệnh
sớm,
góp
phần
sàng
lọc
tác
nhân
gây
bệnh
WSSV
trước
khi
nuôi,
tập
trung
xây
dựng
biện
pháp
khống
chế
dịch
bệnh.
Tại
Hội
thảo
khoa
học
mới
đây
về
bệnh
đốm
trắng
và
bệnh
hoại
tử
gan
tụy
cấp
trên
tôm
nước
lợ,
các
nhà
khoa
học
đều
khẳng
định
sàng
lọc
con
giống
tôm
trước
khi
nuôi
và
kiểm
soát
vật
mang
mầm
bệnh
WSSV
là
những
yếu
tố
quan
trọng
góp
phần
khống
chế
dịch
bệnh
đốm
trắng.
Với
bệnh
gan
tụy
cấp,
đây
là
bệnh
mới
lây
lan,
nguyên
nhân
chưa
rõ,
xuất
hiện
lần
đầu
tại
Trung
Quốc
(2009),
Việt
Nam
(2011),
Malaysia,
Thái
Lan
(2012).
Trước
mức
độ
nguy
hiểm
của
bệnh,
Ban
chỉ
đạo
đã
phối
hợp
với
các
đơn
vị
tổ
chức
trong
và
ngoài
nước
tham
gia
nghiên
cứu
xác
định
nguyên
nhân.
Với
sự
vào
cuộc
của
Cục
Thú
y,
Viện
Nghiên
cứu
Nuôi
trồng
Thủy
sản
I,
II,
III;
Trường
Đại
học
Cần
Thơ;
Viện
Môi
trường
Nông
nghiệp;
Tổ
chức
quốc
tế
FAO;
nhóm
chuyên
gia
hàng
đầu
Đại
học
Arizona
(Mỹ),
nhóm
chuyên
gia
Thái
Lan
đã
tập
trung
nghiên
cứu
xây
dựng
định
nghĩa
bệnh,
bản
đồ
dịch
tễ,
xác
định
đánh
giá
vai
trò
các
yếu
tố
vô
sinh
(nhiệt
độ,
độ
mặn,
H2S,
NH3,
NO2,
thuốc
bảo
vệ
thực
vật),
đánh
giá
vai
trò
của
các
yếu
tố
hữu
sinh
như
tảo
độc,
virus,
vi
khuẩn,
ký
sinh
trùng,
bacteriophage
và
xác
định
sự
liên
quan
của
chế
phẩm
sinh
học,
thức
ăn
dùng
trong
nuôi
tôm
đến
Hội
chứng
gan
tụy
cấp
(AHPND).
Các
nghiên
cứu
đã
đưa
ra
nhận
định
rằng
nhóm
vi
khuẩn
Vibrio
liên
quan
mật
thiết
đến
bệnh
AHPND,
đặc
biệt
trong
đó
có
loài
V.parahaemolyticius,
một
số
yếu
tố
môi
trường
như
nhiệt
độ
cao,
pH,
độ
mặn
cao
và
H2S
cao
là
những
yếu
tố
nguy
cơ
đối
với
dịch
bệnh
AHPND;
thức
ăn,
thuốc
bảo
vệ
thực
vật,
tảo
độ
không
liên
quan.
Thời
gian
tới,
người
nuôi
tôm
tiếp
tục
được
khuyến
cáo
những
giải
pháp
giúp
hạn
chế
thiệt
hại
của
bệnh.
Bộ
NN&PTNT,
Tổng
cục
Thủy
sản
đã
đề
ra
một
số
biện
pháp
và
đang
chỉ
đạo
thực
hiện.
Đó
là,
điều
chỉnh
lịch
mùa
vụ
nuôi
tôm,
tránh
cao
điểm
bùng
phát
dịch
bệnh
đốm
trắng
và
hoại
tử
gan
tụy
cấp;
đưa
chỉ
tiêu
Vibrio
và
V.parahaemolytics
vào
kiểm
dịch
con
giống
tôm
và
thắt
chặt
việc
kiểm
dịch
và
xét
nghiệm
con
giống;
xả
tháo
nước
nhiễm
bệnh
ra
môi
trường
nuôi;
tăng
quan
trắc,
cảnh
báo
môi
trường
kiểm
soát
một
số
yếu
nguy
cơ
như
nhiệt
độ,
pH,
độ
mặn;
và
cuối
cùng
là
kiểm
soát
vi
khuẩn
Vibrio
trong
trại
giống
và
trong
quá
trình
nuôi.
Đặc
biệt,
tăng
tuyên
truyền
các
mô
hình
phòng
bệnh
hiệu
quả
trên
TTCT.
Thủy
sản
Việt
nam