Kiểm soát chặt tôm bố mẹ nhập khẩu

Theo số liệu của Tổng cục Thủy sản, tổng sản lượng tôm nuôi của nước ta năm 2017 đạt 704.868 tấn; trong đó tôm nước lợ đạt 689.000 tấn; kim ngạch xuất khẩu trên 3,85 tỷ USD, tăng 22,3% so cùng kỳ năm 2016.

Mặc dù, ngành tôm đã đạt được kết quả rất ấn tượng trong năm vừa qua nhưng sự phát triển chưa thực sự bền vững, bởi vẫn đang phải đối mặt với nhiều thách thức như: Chưa hoàn toàn làm chủ được công nghệ lai tạo, sản xuất tôm bố mẹ trong nước; giá thành sản xuất cao; tình trạng lạm dụng hóa chất, thuốc, bơm chích tạp chất vẫn còn diễn ra; cơ sở hạ tầng một số nơi vẫn chưa đáp ứng… Chính vì vậy cần có những giải pháp đồng bộ để đưa ngành tôm thực sự phát triển một cách bền vững.

Theo kế hoạch, năm 2018, diện tích thả nuôi tôm trên cả nước sẽ đạt 800.000 - 1.000.000 ha, tập trung chủ yếu ở ĐBSCL. Phấn đấu đạt sản lượng đạt 720.000 tấn; trong đó tôm thẻ chân trắng chiếm 448.500 tấn, còn lại là tôm sú. Để phục vụ cho thả nuôi với diện tích theo kế hoạch đặt ra, dự kiến nhu cầu tôm giống là 130 tỷ con; trong đó tôm thẻ chân trắng 100 tỷ con, tôm sú là 30 tỷ con.

Năm 2017, cả nước có hơn 2.422 cơ sở sản xuất giống tôm nước lợ; trong đó có 1.861 cơ sở sản xuất giống tôm sú và 561 cơ sở sản xuất giống tôm thẻ chân trắng. Sản lượng giống tôm nước lợ đạt 125 tỷ con (90 tỷ con tôm thẻ chân trắng và 35 tỷ con tôm sú), tăng 10,8% so năm 2016. Tổng số tôm bố mẹ sản xuất trong nước đạt 24.000 con; trong đó tôm sú bố mẹ đạt 12.000 con (do Công ty Moana sản xuất) và 12.000 con tôm thẻ chân trắng bố mẹ (do Công ty Việt - Úc sản xuất). Hiện nay, tôm giống bố mẹ được cung cấp từ hai nguồn chính là khai thác từ tự nhiên và nguồn tôm nhập khẩu. Năm 2017, tôm sú bố mẹ khai thác từ tự nhiên đạt 26.000 con, tôm thẻ chân trắng bố mẹ nhập khẩu là 220.144 con (tương ứng với 337 lô hàng của 162 cơ sở nhập khẩu).

Siết chất lượng từ gốc

Ông Trần Đình Luân, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản cho biết: “Đảm bảo chất lượng giống tôm nước lợ cho sản xuất là một trong những ưu tiên của ngành nông nghiệp thời gian qua. Việc tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát, tổ chức liên kết sản xuất ngành tôm đã đạt được nhiều kết quả khả quan. Các cơ sở sản xuất tôm giống cơ bản đáp ứng đủ nhu cầu cho người nuôi, tuy nhiên vẫn còn nhiều vấn đề liên quan đến việc quản lý chất lượng giống mà chúng ta cần quan tâm. Khó khăn hiện nay trong công tác quản lý chất lượng tôm giống là trên 90% tôm thẻ chân trắng bố mẹ đang phải phụ thuộc giống nhập ngoại; còn giống bố mẹ tôm sú phụ thuộc nhiều vào nguồn đánh bắt tự nhiên. Ngoài ra, đối với các cơ sở sản xuất giống hiện nay, có cơ sở đạt những tiêu chuẩn chất lượng đảm bảo an toàn sinh học, nhưng cũng còn nhiều cơ sở nhỏ lẻ vẫn không đạt yêu cầu. Chính vì thế, vẫn còn một phần đâu đó chất lượng tôm giống chưa được quản lý một cách triệt để”.

“Năm 2018, Tổng cục Thủy sản tiếp tục tập trung chỉ đạo quản lý chất lượng giống thủy sản; trong đó chú trọng các đối tượng giống chủ lực như: Tôm sú, tôm thẻ chân trắng, cá tra, cá rô phi và các đối tượng có giá trị kinh tế. Nỗ lực chủ động được các công nghệ sản xuất giống, tránh tình trạng phụ thuộc vào nhập khẩu và khó kiểm soát chất lượng con giống. Tổ chức kiểm tra, giám sát chất lượng giống, đặc biệt tăng cường các đoàn thanh tra đột xuất, ngăn chặn các cơ sở sử dụng tôm bố mẹ không rõ nguồn gốc, tôm đầm cho sinh sản cung cấp tôm giống ra thị trường gây thiệt hại cho người nuôi. Đây vẫn sẽ là những chính sách chính để cho ngành giống thủy sản đảm bảo các tiêu chí chất lượng, tạo nền móng đẩy mạnh các chính sách phát triển khác cho con giống”, ông Luân nhấn mạnh.

Thời gian tới, Tổng cục Thủy sản sẽ tiếp tục phối hợp với các địa phương tiến hành các đợt kiểm tra, kiểm soát kịp thời phát hiện và xử lý những trường hợp vi phạm trong sản xuất tôm giống, nhằm nâng cao chất lượng và cung cấp nguồn tôm giống chất lượng cao đến người nuôi.