Đảm bảo chất lượng hàng hóa xuất khẩu

Nhu cầu cao, nguyên liệu thiếu

Theo ông Trương Đình Hòe, Tổng Thư ký VASEP, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam năm 2021 sẽ tăng so với năm 2020 khoảng 10%, đạt khoảng 9,7 tỷ USD, trong đó, riêng tôm chế biến sẽ tăng trưởng 15%, đạt kim ngạch từ 4 – 4,4 tỷ USD. Cụ thể, thị trường Bắc Mỹ có thể đạt 1,1 tỷ USD, EU 700 triệu USD, Anh khoảng 400 triệu USD, Nhật Bản 700 triệu USD, Trung Quốc hơn 600 triệu USD…

Tuy nhiên, hiện nay các doanh nghiệp tôm Việt Nam đang gặp khó về vấn đề tôm nguyên liệu. Ông Lê Văn Quang, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Thủy sản Minh Phú chia sẻ, hiện tôm nguyên liệu trong nước chỉ đáp ứng được 30 – 50% công suất chế biến các nhà máy của Minh Phú.

Để giải quyết được bài toán này, theo ông Hòe, cần phát triển vùng nuôi, tăng sản lượng, trong đó riêng sản lượng TTCT năm 2021 cần đạt 1 triệu tấn, để giúp giảm giá thành tôm nguyên liệu. Các doanh nghiệp cần đầu tư công nghệ, chế biến chuyên sâu, gia tăng giá trị, đáp ứng tốt nhu cầu của các nước nhập khẩu.

Còn theo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến, phải coi trọng công tác phòng chống dịch bệnh, kiểm soát tạp chất, tồn dư hóa chất, kháng sinh trong sản phẩm tôm đảm bảo an toàn dịch bệnh, ATTP. Tăng cường liên kết giữa các đơn vị tham gia vào chuỗi sản xuất nhằm nâng cao chất lượng, đảm bảo truy xuất nguồn gốc. Hoàn thiện các chương trình quản lý chất lượng, quản lý tốt chất lượng nguồn nguyên liệu.

Sát sao chất lượng

Để đảm bảo chất lượng sản phẩm xuất khẩu, ngày 9/2/2021, Bộ NN&PTNT ban hành Công văn số 859/BNN-QLCL về việc tăng cường hiệu quả kiểm soát chất lượng, ATTP thủy sản.

Trong đó, Bộ NN&PTNT yêu cầu Tổng cục Thủy sản chỉ đạo các cơ quan chuyên môn ở địa phương quản lý hiệu quả điều kiện NTTS đảm bảo ATTP theo quy định hiện hành của Luật Thủy sản và các văn bản dưới Luật; phối hợp với Cục Thú y thường xuyên tổ chức kiểm tra hoạt động kinh doanh và sử dụng thức ăn, thuốc thú y, hóa chất, chất xử lý môi trường dùng trong NTTS; cảnh báo, ngăn ngừa lạm dụng hóa chất, phụ gia trong khai thác, bảo quản hải sản và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Cục Thú y chỉ đạo các đơn vị trực thuộc, cơ quan thú y ở địa phương kiểm soát chặt chẽ hoạt động sản xuất, kinh doanh thuốc thú y dùng trong NTTS; tăng cường giám sát, cảnh báo dịch bệnh trong nuôi thủy sản và hướng dẫn cơ sở nuôi phòng bệnh, sử dụng thuốc thú y đúng cách; cảnh báo, ngăn ngừa lạm dụng thuốc thú y, hóa chất, chế phẩm sinh học trong phòng chống dịch bệnh thủy sản và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Cục Quản lý Chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản (NAFIQAD) tăng cường thẩm tra, hậu kiểm điều kiện đảm bảo ATTP trong sản xuất, chế biến thủy sản; tăng cường giám sát chất lượng, ATTP đối với sản phẩm thủy sản trước khi tiêu thụ, xuất khẩu; hướng dẫn, hỗ trợ các doanh nghiệp nâng cấp hệ thống kiểm soát chất lượng, ATTP theo HACCP.

Cùng đó, các doanh nghiệp chủ động nghiên cứu, cập nhật đầy đủ các quy định của thị trường nhập khẩu về chất lượng, ATTP để tổ chức thực hiện trong quá trình sản xuất, chế biến xuất khẩu. Trong đó, lưu ý tập trung kiểm soát mối nguy, sản phẩm và yêu cầu của một số thị trường đã được NAFIQAD phổ biến, hướng dẫn thời gian qua.

Trong bối cảnh Việt Nam đã ký kết và thực thi một số Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới (CPTPP, EVFTA, UKVFTA, VN-EAEU FTA…), Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) mang lại nhiều ưu đãi thuế quan; tuy nhiên các doanh nghiệp cần thiết lập và thực hiện hiệu quả hệ thống truy xuất nguồn gốc trong toàn bộ quá trình sản xuất từ nguyên liệu đến thành phẩm trước khi tiêu thụ ra thị trường; nghiêm túc tuân thủ các quy tắc về xuất xứ, nghĩa vụ thuế theo quy định của thị trường nhằm tránh vụ việc điều tra về lẩn tránh thuế, gian lận về xuất xứ…

Thiết lập chủ động kênh thông tin giữa nhà nhập khẩu, doanh nghiệp và cơ quan quản lý để kịp thời xử lý các khó khăn, vướng mắc trong xuất khẩu, đặc biệt các vấn đề liên quan đến chất lượng, ATTP. Đồng thời, đầu tư hoàn thiện các điều kiện về nhà xưởng, trang thiết bị, đặc biệt nguồn nhân lực đảm bảo xây dựng hệ thống tự kiểm soát trong toàn bộ quá trình sản xuất, chế biến một cách thực chất, chất lượng và hiệu quả.